quarta-feira, 29 de janeiro de 2014

Ratificaràn la Carta mas s’enebirà l’usatge de las lengas territorialas dins la vida publica

L’Assemblada francesa aprovèt amb una larga majoritat de ratificar la Carta Europèa de las Lengas Regionalas o Minoritàrias, mas en i apondent una declaracion interpretativa que manten lo francés coma lenga de la republica. Nega los dreches lingüistics collectius dels parlants d’autras lengas, que contunharàn d’èsser obligats d’emplegar lo francés amb  l’administracion e los servicis publics.


L’Assemblada estatala francesa aprovèt ier de vèspre de ratificar la Carta Europèa de las Lengas Regionalas o Minoritàrias amb un vòte pro clar: 316 deputats votèron en favor e 149 contra. Votèron 510 deputats e la majoritat absoluda necessària èra de 256 vòtes.

Lo Partit Socialista votèt majoritàriament en favor, 268 deputats sostenguèron la propòsta del temps que uèch votèron contra. L’UMP votèt majoritàriament contra amb 40 vòtes favorables, 130 vòtes contraris e 40 abstencions. Cal remarcar que los deputats de drecha qu’an sostengut la ratificacion de la Carta son mai que mai de bretons e d’alsacians. Los tres deputats d’extrèma drecha votèron contra. Lo centrista Jean Lassalle, qu’es bearnés, votèt en favor. Lo Front d’Esquèrra se dividiguèt amb sièis vòtes en favor e quatre contra, e mai se Mélenchon mandèt una letra als deputats per que votèsson contra. Fin finala, los cinc deputats de las zònas d’otramar votèron en favor.

Amb aquela majoritat larga, se se confirma dins lo Senat, lo govèrn francés deurà prepausar un projècte de lei constitucionala que prenga los tèrmes d’aquela proposicion de lei, per revisar la constitucion francesa e per que se ratifique la Carta. S’agís d’inserir un article 53-3 après l’article 53-2 que dirà que la republica pòt ratificar la Carta. Pasmens, aquel article serà completat per una declaracion interpretativa que manten la superioritat del francés, lenga d’usatge obligatòri per l’administracion e los servicis publics. Aquela declaracion nega tanben los dreches collectius dels parlants.

Aquela Carta es destinada a protegir e promòure l’usatge de las lengas mal nomenadas regionalas dins totes los domenis umans (educacion, mèdias, servicis administratius, etc.) e se prepausèt en 1992. Dels 47 estats del Conselh d’Euròpa, 33 l’an signada e 25 l’an ratificada. L’estat francés la signèt en 1999 mas l’a pas jamai ratificada perque lo Conselh Constitucional decidiguèt en junh de 1999 qu’aquela carta èra contrària a l’egalitat de totes los ciutadans e a l’article 2 de la constitucion francesa, lo que ditz que “la lenga de la Republica es lo francés”.

Cal remembrar qu’en 1999 lo primièr ministre Lionel Jospin signèt la Carta, mas lo president d’alavetz, Jacques Chirac, la ratifiquèt pas e empediguèt que França reconeguèsse los dreches lingüistics de sas minoritats. La ratificacion de la Carta foguèt una promessa electorala del president de la Republica, François Hollande; e son primièr ministre, Jean-Marc Ayrault, o prometèt tornarmai en decembre passat pendent la crisi bretona dels bonets roges, via lo depaus d’una proposicion de lei socialista per revisar la constitucion.

_____
Los 39 engatjaments de la Carta retenguts en aquel vòte.

[Image: © Guillem Sevilla - poblejat dins www.jornalet.com]

Sem comentários:

Enviar um comentário