L’estat catalan e la lenga occitana

L’eventuala creacion d’un estat catalan independent es ja un dels debats politics mai passionants d’Euròpa. La creacion de nòus Estats, que foguèt un fach frequent après la casuda de la Cortina de Fèrre, semblava d’èsser arturada dempuèi la separacion de Montenegro (2006) e de Kosova (2008). Mas recentament s’es relançada l’inarturabla prima dels pòbles amb los procèsses escocés e catalan, que dins los meses avenidors pòdon conclure amb la creacion de dos nòus estats. S’aquò se confirma, serà lo primièr còp que de nòus païses independents naisseràn dintre l’Union Europèa (UE), çò que fa encara mai passionant aqueste moment istoric.

 

Dins lo cas dels occitans, lo cas catalan a un interès especial. Non solament per de rasons de proximitat geografica, istorica o lingüistica, mas per un fach incontestable: la lenga d’òc es oficiala dins lo Principat de Catalonha. Dins lo cas ipotetic de la creacion d’un estat catalan independent, es fòrça probable qu’aquel fach se mantenga, se la Val d’Aran decidís de seguir los catalans dins lo camin de la libertat e se preferís pas demorar dins Espanha, en venent una minoritat tan petita que, vist lo respècte espanhòl per las minoritats, probable veiriá pas respectadas sa cultura e sa lenga. Ben, lo fach es qu’un estat catalan amb l’occitan coma lenga oficiala constituiriá una secoduda notabla per Occitània. Pel primièr còp, la lenga d’òc dispausariá de la proteccion d’un estat, amb totas las consequéncias educativas, culturalas, politicas e administrativas. Per exemple, se Catalonha o decidiguèsse aital, la lenga occitana poiriá èsser oficiala dins lo Parlament Europèu (PE), e doncas los eurodeputats occitans elegits dins los estats francés e italian poirián emplegar liurament l’occitan dins l’Europarlament.

 

Es per aquò que, la còla d’aqueste modèst jornal, encoratjam totes los occitans a veire amb interès e simpatia lo procès sobeiranista catalan. Al delà dels sentiments e dels ligams istorics, sosténer l’independéncia catalana es l’actitud politica mai intelligenta que pòdon adoptar los occitans. E, demest los occitans, los araneses deurián èsser los primièrs interessats. Esperam que los unes e los autres jòguen pas lo jòc dels interèsses del govèrn espanhòl. 

[Poblejat dins www.jornalet.com]