Antón Castro publica unha detallada análise pictórica sobre os anos do pintor na cidade, á que chegou como neno e abandonou convertido nun verdadeiro artista
Un artigo de XESÚS FRAGA
«Na Coruña nace o artista versátil e inquedo, o individuo que sente curiosidade por todo e quere aprender todas as técnicas, o apropiacionista que tratará de dotar de identidade ás imaxes que produciron os outros. De alí sairá cun pleno dominio das técnicas de representación: carbón, lapis, pluma, acuarela, óleo, colaxe… e nos soportes máis imprevisibles, desde o papel dun bloc á folla dun libro de texto, desde a tapa dunha caixa de puros a un lenzo, desde unha tablita atopada nos desperdicios á pel dunha pandereita, desde un prato a un abano ou unha paleta…».
Pablo Ruiz Picasso chegou á Coruña en 1891 sendo un neno de dez anos e cando marchou, apenas catro máis tarde, fíxoo convertido nun verdadeiro artista e nunha persoa que xa alcanzara una certa madurez sentimental e ideolóxica. É a idea que sustenta a investigación levada a cabo por Antón Castro (Muxía, 1953) e que apoia unha detallada análise artística, biográfico e social que agora aparece como libro publicado en inglés. The Early Picasso (1891-1895) A Portrait by a Young Artist (editado por Jaime Eguiguren) é un volume que combina as características do texto académico -rigor, aparello crítico, fontes- coa edición de libro artístico -tapa dura, reproducións de calidade, deseño coidado- para vindicar os anos fundamentais na xestación e evolución do xenio creador de Picasso.
«Días de gloria»
No seu texto, Castro incorpora a visión que biógrafos do pintor como John Richardson ou Josep Palau i Fabre ofrecían sobre a importancia que tivo A Coruña en Picasso, e na que tamén profundaron estudos locais como os de Anxo Padín, Rubén Ventureira e Elena Pardo. Na cidade Picasso celebra a primeira exposición da súa vida -apuntada en La Voz por Alejandro Barreiro, que auguraba «días de gloria e un porvir brillante» ao novo artista-, agarraches a clases no instituto Eusebio dá Garda, namórase platónicamente da súa compañeira Anxos Méndez Gil, pinta as paisaxes do monte de Santa Margarita, da torre de Hércules, do Orzán... e, crucialmente, na Coruña morrerá a súa irmá Conchita, o que deixa unha profunda pegada no pintor.
Por culpa do mal tempo
Ademais dos elementos biográficos, a investigación de Castro detense e dedica abundantes páxinas a unha análise desde o punto de vista artístico. O mal tempo galego, que podería parecer unha trivialidade, contribúe a que Picasso dedicase máis tempo á arte e á reflexión, como tamén incidiu niso o seu carácter rebelde, que lle gañou máis dun castigo no instituto, en cuxa cela de castigo -sen máis comodidades que un banco- se consagraba ao debuxo en cadernos e marxes de libros. Castro examina como na Coruña se afianza a fascinación malagueña de Picasso polos touros e os toureiros, analiza as súas paisaxes, urbanos, rurais e costumistas, o seu interese polos animais -as pombas, o seu can Cliper-, a influencia das revistas da época e, especialmente, o papel que empezan a desempeñar os retratos na súa obra. É precisamente este xénero o que lle confire a confianza necesaria para empezar a verse como un artista de verdade. O libro dedícalle a portada e un papel esencial a Retrato de home barbudo, un óleo sobre táboa de 1895 que tamén é obxecto dun capítulo á parte no que Rafael Romero e Adelina Illán analízano desde o punto de vista técnico, valéndose para iso de imaxes tomadas con raios X e infravermellos.
E tan importante para a súa arte é o feito de que na Coruña se dese o seu primeiro contacto co republicanismo e consolidásense as súas ideas acerca da liberdade e da xustiza social. Proba diso é que aínda que non volveu á cidade, tampouco a esqueceu.
Sem comentários:
Enviar um comentário