La letra d’“S.”: l’origina oblidada del movement en favor dels gais pendent la Primièra Guèrra Mondiala

Quand s’acabèt la guerra, los soldats omosexuals avièron un movement important de normalizacion, que revendicavan lor drech d’aimar, après aver luchat

De soldats alemands del 12n regiment
se pausan sul front rus

L’ivèrn de 1915, al moment pus dur de la Primièra Guèrra Mondiala, un soldat alemand morissiá dins un espital de campanha en Russia. Se n’es pas servat lo nom, mas las letras qu’enviava a son aimat serviguèron per bastir la primièra campanha en favor dels dreches dels omosexuals. Del nom de son destinatari, ne sabèm sonque una letra e un signe de pontuacion: “S.”

 

Quand lo soldat moriguèt sul front, S. patiguèt una abséncia terribla. L’aviá vist partir, pauc convencut de çò qu’anava far. Aviá recebudas las letras, una après l’autra, ont li explicava cossí èra malaisida la vida sul front, quant de patiment i aviá dins aquelas nuèches frejas en Russia. Tre que s’assabentèt de sa mòrt, S. s’enardiguèt a mandar una letra al Comitat Umanitari Scientific (Wissenschaftlich-humanitären Komitee), una organizacion que, amb aquel nom tan particular, sosteniá lo primièr grop d’omosexuals decidits a luchar per lors dreches. La letra foguèt publicada en 1916.

 

Dins aquela letra, S. explicava la dolor que li provocava de saber que son darrièr messatge èra pas jamai arribat. Dins lo caos de la guèrra, lo corrièr s’èra perdut, sol contacte possible entre los dos amants. Pendent la Primièra Guèrra Mondiala moriguèron dos milions d’alemands. Demest totes, l’amant d’S. serviguèt per que tot un movement trobèsse las fòrças de reclamar lo drech d’aimar.

 

Lo Comitat Scientific Umanitari arribèt d’amassar un centenat de personas dins sos melhors moments. Ça que la, la publicacion de la letra aguèt un impacte bèl.

 

I escriviá: “Daissèron lor vida brilhanta per la pàtria, per una pàtria qu’a de leis qu’enebisson un òme d’aimar un òme”. E contunhava en contant cossí èra deplorable qu’aqueles ’bons ciutadans’ poguèsson morir per la patria e a l’encòp èsser tractats coma de pàrias. “De gents que per natura senton una orientacion envèrs de gents de lor sèxe an complit lor dever amb l’estat; ara seriá temps que l’estat compliguèsse son dever amb eles”’

 

La publicacion e la difusion d’aquela letra generèron una fòrta reaccion demest fòrça veterans. Degun ne parlava pas sul front, mas èra pas estranh de saber que i aviá d’òmes qu’aimavan d’òmes, e mai foguèsse per fugir qualques segondas, al mièg d’aquel infèrn. Se fondèt una nòva associacion, la Liga pels Dreches Umans, que capitèt a amassar près de cent mila personas, una chifra inimaginabla sonque qualques annadas abans. E amb aquò, lo discors cambièt completament.

 

Coma o explica l’istoriana Laurie Marhoefer dins lo libre Sex and the Weimar Republic (Sèxe e la Republica de Weimar), los soldats tornats de la Primièra Guèrra Mondiala cambièron per sempre la retorica del movement gai. Abans eles, avián consagrats los esfòrces a demostrar que, scientificament, un gai èra una persona normala. Mas còp sec daissèron de caire aquela discussion e comencèron de reclamar los meteisses dreches qu’aviá quin ciutadan que foguèsse. “Se sèm egals per luchar, sèm egals per viure”, çò disiá un dels eslogans mai coneguts.

 

Tot cambièt lèu, amb una ambicion que, vista d’ara estant, es susprenenta e pionièra. Los veterans omosexuals de la Granda Guèrra demandèron l’abolicion de la lei contra la sodomia, mas tanben s’avancèron de decennis sul Mond en reclamant qu’un soldat o un oficièr deguèsson pas amagar sa condicion de gai. Obtenguèron pas tot çò que volián, mas jos la Republica de Weimar èsser gai èra pas pus estigmatizat. Demest la classa mejana urbana tanplan, s’arribèt a una normalitat que triguèt fòrça ans abans d’arribar dins los autres païses. Las Istòrias de Berlin de Christopher Isherwood e la comèdia musicala Cabaret ne fan un raconte precís.

 

Aquela generacion pionièra aguèt lo malastre que l’arribada d’Hitler al poder destruguèsse totes los ganhs qu’avián aquerits. E mai la memòria. La memòria de la lucha, la memòria de la letra de S., la memòria d’un amor ferit de mòrt sul front rus, a qui arribèt pas, a causa del caos de la guèrra, lo darrièr solaç.

 

 

 

[Poblejat dins www.jornalet.com]