 |
| Retrato do escritor en A Lámpada Marabillosa (1916). ARQUIVO DIXITAL VALLE-INCLÁN |
Un artigo de CARMEN VÍLCHEZ
Acudo a esta referencia wagneriana porque ilustra moi ben, latexo sensu, a concepción valleinclaniana do libro como obxecto artístico, como simbiose de artes, no que texto e imaxe, literatura e pintura, se imbrican para lograr unha experiencia estética total mediante a intensificación de sensacións musicais, visuais e plásticas.
O lector que se penetra nas páxinas dos seus libros agarraches, sen remedio, a unha experiencia literaria pero tamén plástica de singular beleza: orixinais cubertas, portadas e portadillas; motivos ornamentais: orlas, filacterias e capitulares; ilustracións; marmosetes ou gravados a caixa; recursos tipográficos propios do libro antigo como o pé de lámpada, colofóns, grafías latinizantes, etcétera; alagan as súas edicións levando a renovación e innovación tipográfica do modernismo á composición e deseño dos seus libros.
O seu maxisterio como innovador nas artes do libro foi recoñecido no seu tempo e está indisolublemente unido ao seu labor como editor e xestor das súas propias obras. No seu concepto do libro como obxecto de arte en si mesmo obsérvase unha evolución paulatina na que os usos do modernismo e a tendencia dominante ao decorativismo (Epitalamio, 1897; Cinzas, 1899; as primeiras edicións das Sonatas, 1902-1905; ou da Guerra Carlista, 1908-1909) vai deixando paso a un exquisito e orixinal estilo propio que alcanza a súa forma definitiva no deseño de Opéraa Omnia que comeza a publicar en 1913.
Dous son os seus libros máis emblemáticos: Voces de Xesta (1912), un «libro de artista» que contou para o seu deseño coa colaboración de pintores-amigos: Arteta, Anselmo Miguel Neto, Ricardo Baroja, Moya do Pino, Penagos, Romero de Torres e Vivanco, cuxas ornamentacións e estampas, debedoras esteticamente dos prerrafaelitas ingleses, complementan máis que ornamentan o discurso da obra. A outra xoia bibliográfica de don Ramón é A Lámpada Marabillosa (1916), cuxas ilustracións asinadas por Moya do Pino, son puro simbolismo, froito dun exercicio de sincretismo místico-esotérico, no que o pintor necesariamente orientado polo escritor, fusionou e reinterpretou de forma xenuína os elementos e modelos procedentes de diversas doutrinas esotéricas (alquimia, tarot, cábala, entre outras), convertendo as súas ilustracións nun álbum cifrado do tratado. Invítolles a que comproben esta plasticidad da palabra e verbalización da imaxe navegando polo Arquivo Dixital Valle-Inclán, onde poden atopar todas as obras publicadas polo escritor, e a que experimenten por vostedes mesmos o poder de evocación da páxina impresa valleinclaniana.
Carmen Vílchez pertence ao Grupo de Investigación Valle-Inclán da Universidade de Santiago
[Fonte: www.lavozdegalicia.es]
Sem comentários:
Enviar um comentário