«O Bilbao dos anos oitenta era unha cidade tan potente como gris»

Alfonso do Río debuta na novela cun «thriller» que afunde as súas raíces nun segredo que remite ao Berlín de 1941

O novelista vasco Alfonso do Río, retratado coa ría de Bilbao ao fondo 

Por PACHO RODRÍGUEZ   

Falar da década dos anos oitenta do século XX en España non ten por que ser unha operación de nostalxia excluínte, en plan «calquera tempo pasado foi mellor, máis emocionante ou fundamental». Porque si supón abordar un período que inclúe a encrucillada dun país que se desperezaba da negra laxa do franquismo (Todo é de cor, ao Lole e Manuel) mentres á vez sufría unha década de reconversión e crise, e dificultades, como anos pospunk, por exemplo, palpable no rock radical e político vasco.  

Bilbao, esa potencia de cidade, serve a Alfonso do Río (Bilbao, 1980) para embarcarse nunha especie de gabarra literaria na que conclúe que a capital biscaíña, sumida en todas esas incertezas, acosada polo terrorismo como sanguento estigma, cunha tremenda división social, atópase nesa embarcación futboleira, A Gabarra, que sae cando o Athletic Club gaña a liga, e convértese nun xerme de comunicación entre bandos irreconciliables.  

Con tal pano de fondo, este avogado de Guecho, Alfonso do Río, arma A cidade da choiva, a súa primeira novela, publicada pola editorial Destino. Hai thriller nesta historia na que sae a relucir o humano no contexto histórico. E como ás veces as historias se sosteñen como certezas ata que se decide indagar máis aló do convencionalmente aceptado. Os segredos e os misterios desbordan, como a ría, a realidade. E aí a novela viaxará aínda máis ao pasado, ao Berlín de 1941. Pero isto non restará protagonismo a Bilbao.

 -Un Bilbao como pano de fondo, un Bilbao de nubes grises onde a cor por chegar se atisba como horizonte de futuro. E A Gabarra. Pero non é unha novela de fútbol, senón unha historia de décadas dunha cidade a través de dous personaxes e o protagonista, Alain Lara. ¿Cabe todo Bilbao nunha novela?  

-Por suposto que non. Tampouco é unha novela futboleira, senón que permite coñecer moitas cousas de Bilbao, dentro dunha trama de ficción. Pero é verdade que hai escenarios que para moitas xeracións son lugares recoñecibles e que tiveron e teñen aínda a súa importancia.  

-Vostede naceu precisamente en 1980, no inicio dunha década crave na novela, pero tamén da historia de Bilbao.  

-Para min é unha honra coller esa situación de Bilbao. Puiden utilizar eses lugares tan coñecidos. E na parte futbolística axudáronme xente tan importante como Vicente del Bosque ou o xornalista Santiago Segurola.  

-¿A trama está ao servizo de contar a súa interpretación da súa cidade naqueles tempos?  

-Gocei de todo o que supón a cidade, pero non é unha novela por e para Bilbao, aínda que si quería trasladar ese aire retro para comparalo cos tempos de agora. O Bilbao dos anos oitenta é unha historia xa de seu potente desde a súa formulación. Un lugar pequeno cheo de familias con poder, empresas poderosas, bancos importantes... Pero Bilbao era unha cidade gris. Bilbao era unha cidade tan potente como gris. E os oitenta é o momento no que hai un punto de inflexión. O mundo ten que cambiar. E Bilbao tiña os seus propios condicionantes como o terrorismo.  

-¿Que lle gustaría que sentise o lector con «A cidade da choiva»?  

-A trama prevalece e gustaríame que mantivese en tensión e entretido ao lector. Hai unha historia potente, de persoas que viviron circunstancias moi fortes. E para moitos pode resultar interesante detectar ese estilo de vivir que había nesa época e que agora xa cambiou.  

-¿Cal é o sitio dos seus recordos de neno de Bilbao?  

-O California. Sen dúbida.



[Imaxe: Enrique Moreno - fonte: www.lavozdegalicia.es]