Escrich per Nicolau Rei Bèthvéder
Miquèu Camelat, un gran escrivan gascon deu sègle XX, se prengoc lo calam au debut de la guèrra civila espanhòla entà deféner los Catalans. Mistral avoc lo medish anar en aculhir catalanistas hòra-banit au sègle XIX. Lo moviment occitan se sabón sosténguer los Catalanistas dins las tempèstas politicas violentas que bohèn sus la peninsula iberica.
Ara, me sembla qu’ei temps que l’occitanisme, esbrigalhat, s’unish a l’entorn de la defensa de la Catalonha. Las relacions intensas qu’amassan Catalans e Occitans son pas mès de provar. Ne soi arribat a pensar que l’Occitània e la Catalonha hèn partit d’un solet ensemble coherent e unit culturalament. Me sentishi autan catalan com occitan.
L’unitat de l’occitanisme se pòt hèr sus la basa wilsoniana que cada pòble a dret de decidir per se-medish. Los Catalans son un pòble e donc a lo dret de se causir l’avénguer son. Aquesta idèa democratica, nosauts Occitans, l’avèm de hèr enténer clarament entà ajudar los frairs Catalans que son dins ua situacion politica de las complicadas.
Mariano Rajoy, lo prumèr ministre espanhòu dumpèi 2011, es lo responsable d’aquesta situacion esglasianta. En 2010 Madrid, en refusar l’estatut catalan adoptat per referendum en 2006, provoquèc un legitime arsèc independentista au Principat. Rajoy, per la sua politica shueca, buta los Catalans a sortir de l’Espanha.
Coma occitanistas, podèm pas que condamnar la tendéncia neo-franquista deu Partit Popular de M. Rajoy e ajudar los Catalans que tant soent mos ajudèn.
La Val d’Aran, tròç d’Occitània en Catalonha, es tanben un enjòc màger entà nosauts. Ua bèra part de la classa politica aranesa, escusèra, que trantalha. Pr’aquò, sense la Generalitat i auré pas d’occitan oficiau e d’autonomia aranesa. Se des·hèr de Catalonha, entà un Aranés, seré ua peca grèva. Créser qu’Aran se pòt escapar deu debat independentista catalan es illusòri. Fòrça occitanistas considèran la Val d’Aran coma lo paradís de l’Occitan. Mès dumpèi lo debut deu sègle XXI, l’usatge de la lenga occitana caij e lo castelhan ei la lenga de la vida vidanta de la Val. L’ensenhament de l’occitan au segondari ei catastrofic e la desaparicion de l’occitan, coma lenga de cada jorn, en Comenge vesin empacha la regeneracion de l’aranés. Alavetz, com Occitans, e entà la renavida deu gascon en Aran, avèm d’ahortir los ligams dambe Catalonha.
Ara, èm tots Catalans!
[Poblejat dins www.jornalet.com]
Sem comentários:
Enviar um comentário