Origina e classificacion de nòstra lenga

L’origina e la classificacion de l’occitan se poirián presentar ansin quand es necite de las expausar brèvament a un public novelari. 

Escrich per Domergue Sumien 

Nòstra familha de lengas

 

Lo Pont de Gard, celèbre monument roman

L’occitan fa partida de la familha de las lengas romanicas o latinas o neolatinas. Son las lengas que descendon del latin.

 

Lo latin, amb d’autras lengas anticas, forman una branca pus anciana: las lengas italicas. Abans que Roma espandiguèsse lo latin, las lengas italicas se parlavan en Itàlia (mas pas dins Itàlia tota) e probable, tanben, se parlavan dins d’autras regions d’Euròpa.

 

Las quitas lengas italicas son una branca de la familha pus anciana de las lengas indoeuropèas, aparegudas al Neolotic entre Ucraïna e Cazacstan, puèi estendudas d’Índia a Islàndia (e pus tard dins d’autras partidas del Mond a causa del colonialisme europèu).

 

L’occitan es donc una lenga romanica, italica e indoeuropèa.

 

 

Afinitats dins la familha romanica

 

Dins la familha de las lengas romanicas, la lenga pus similara a l’occitan es lo catalan. Doas autras lengas fòrça pròchas de l’occitan son l’aragonés e l’aguiainés (o peitavin‑santongés). Las autras lengas romanicas an tanben de semblanças amb l’occitan mas son mens intensas.

 

L’occitan (tanben apelat lenga d’òc) es una lenga independenta del francés (o lenga d’oïl). Es una messòrga de pretendre que lo “francés” se compausariá de la “lenga d’oïl” e de la “lenga d’òc”. L’occitan es pus pròche del catalan.

                                                        

L’occitan (tanben apelat provençal) es una lenga independenta de l’arpitan (o francoprovençal). Lo francoprovençal se parla vèrs la Val d’Aosta, Anecí, Chamberí, Grenòble, Lion, Sant Estève, Genèva e Lausana. Lo tèrme francoprovençal indica solament qu’aquela lenga se situa entre los territòris del francés (franco-) e de l’occitan (-provençal) mas es pas una mescla de francés e d’occitan.

 

Las sosclassificacions dintre las lengas romanicas son pas consensualas. Sembla pertinent de rengar l’occitan amb lo catalan dins lo sosgrop de las lengas romanicas centralas. Lo lingüista Pèire Bèc las apèla l’occitanoromanic. L’aragonés e l’aguiainés fan la transicion entre las lengas romanicas centralas e d’autres sosgrops.

 

I a pas pro de basas solidas per afirmar l’existéncia d’un sosgrop galloromanic, dins lo qual vòlon metre l’occitan solament amb l’arpitan e lo francés.

[Imatge: Montpelhièr Torisme - poblejat dins www.jornalet.com]