Bavièra vòl integrar l’alemanic e lo francic a la Carta Europèa de las Lengas

L’iniciativa recep una atencion especiala en Alsàcia e Mosèla ongan

Lo land de Bavièra a demandat aquesta setmana al govèrn federal alemand que presente al Conselh d’Euròpa una sollicitacion oficiala per inclure tres dialèctes del naut alemand dins la Carta Europèa de las Lengas Regionalas o Minoritàrias: lo bavarés, l’alemanic e lo francic. Aquestes dos darrièrs son tanben parlats en Alsàcia e en Mosèla, ont aquesta iniciativa recep una atencion especiala en aqueste an 2025 proclamat “An del Bilingüisme” per la Collectivitat Europèa d’Alsàcia, çò rapòrta L’Alsace.

L’accion es estada aviada per l’associacion Förderverein Bairische Sprache und Dialekte, consagrada a la promocion dels parlars de Bavièra. La peticion lançada per l’entitat a amassadas mai de 22 000 signaturas en qualques setmanas, en particular pendent la fèsta de la bièrra de Munic.

Lo sosten politic es transversal: totes los partits representats al Landtag, lo parlament regional, an validada la demanda, inclusa la poderosa CSU, aliada istorica de la CDU del cancelièr Friedrich Merz. 

Baden-Württemberg onora los dialèctes 

En parallèl, lo land vesin de Baden-Württemberg atribuís cada dos ans un prèmi a de personalitats qu’emplegan l’alemanic, lo soab o lo francic dins l’espaci public. Lo 26 de novembre, lo guierdon foguèt atribuit als personatges culte Äffle & Pferdle, una sèria de dessenhs animats creada fa 65 ans per l’anciana cadena SDR e venguts referents de la cultura populara del sud-oèst alemand. 

L’occitan solament protegit dins l’estat espanhòl 

Redigida en 1992, la Carta Europèa prevei de mesuras per favorir l’ensenhament de las lengas minorizadas, la senhalizacion bilingüa e d’autras formas de visibilitat publica. Dins qualques estats, la Carta pòt tanben servir de basa per arribar a una cooficialitat lingüistica. En Alemanha, divèrsas lengas o dialèctes benefícian ja d’aqueles dispositius: lo frison en Schleswig-Holstein, lo sorab près de la frontièra polonesa, lo platt del nòrd o encara lo ròm.

Los estats francés e italian an signada la Carta, mas l’an pas jamai ratificada. Per França, lo tèxt seriá incompatible amb la Constitucion que consagra lo francés coma sola lenga de la Republica del temps qu’Itàlia ditz que lo compliment dels mandats de la Carta son tròp cars per son budget, en exigissent d’eliminar lo ròm de las lengas protegidas.

En consequéncia, l’occitan, oficial dins la comunautat autonòma de Catalonha, es sonque protegit dins l’estat espanhòl. Lo lingüicidi pòt contunhar en tota impunitat

[Imatge: Förderverein Bairische Sprache und Dialekte e.V. - sorsa: www.jornalet.com]