Anotacións manuscritas de Benedetti revelan a súa faceta como crítico literario

 

Extraía frases e ideas que lle chamaron a súa atención ou expresaba a súa opinión sobre o contido e escribíaas en pequenos papeis que logo metía entre as páxinas dos libros unha vez lidos

Mario Benedetti no ano 2003

 

Escrito por GUZMÁN ROBADOR

A biblioteca persoal madrileña do uruguaio universal Mario Benedetti, integrada por máis de 6.000 exemplares e depositada nas instalacións do Centro de Estudos Literarios Iberoamericanos que leva o seu nome (CeMaB), na Universidade de Alacante (UA), atesoura entre as páxinas dos libros que a conforman anotacións manuscritas do autor da tregua que revelan a súa faceta tanto de lector como de crítico literario.

Mario Benedetti (1920-2009), quen viviu parte do seu exilio na capital de España, doou en 2006 á UA, coa que mantiña un estreito vínculo, esta biblioteca que alberga, dentro do seu abundante material, obras de escritores coetáneos, moitos deles amigos seus: Juan Gelman, Gonzalo Vermellas, Roberto Fernández, José Luis Sampedro, Gabriel García Márquez, Julio Cortázar ou Mario Vargas Llosa, entre outros.

Da lectura deses e outros autores extraía frases e ideas que lle chamaron a súa atención ou expresaba a súa opinión sobre o contido e escribíaas en pequenos papeis que logo metía entre as páxinas dos libros unha vez lidos, segundo explicaron, nunha entrevista a EFE, a directora e a secretaria académica do CeMaB, as profesoras da UA Beatriz Aracil Home e Mónica Ruiz Bañuls, respectivamente.

Estas anotacións, que agora están a ser catalogadas e dixitalizadas para que sexan obxecto de investigación, desvelan «o Benedetti lector-crítico da obra doutros autores», sobre todo dese «grupo de amigos que escribían cunhas inquietudes semellantes e que estaban explorando unha forma de escritura que a un lector externo pódelle parecer moi sinxela, pero que no fondo tiña un traballo enorme de reflexión e depuración», subliñou Aracil Home.

Como botón de mostra, expuxeron Aracil Home e Ruiz Bañuls, hai anotacións de Benedetti sobre o libro «Se dulcemente», de Juan Gelman, conservadas dentro do exemplar. Ademais deses apuntamentos, nos que destacaba que versos interesábanlle especialmente, introduciu nas súas páxinas dous recortes de xornal sobre esta obra: unha recensión redactada polo propio poeta uruguaio e un artigo alleo publicado nun diario da época.

Comprometido coa súa época

A súa fonda visión reflexiva plásmase igualmente noutros dos volumes que forman parte da súa biblioteca madrileña, a do exilio, como, por exemplo, os apuntamentos atopados en dous libros de Gonzalo Vermellas, un dos seus «moi queridos» autores, As fermosas. Poesía de amor e Materia de testamento; os gardados en Poesía, hoxe, de Gabriel Celaya, representativo dun estilo poético como «arma de combate».

Tamén, os achados na encrucillada salvadoreña, de Claribel Alegría, nos que incorpora a morte do arcebispo de San Salvador Óscar Arnulfo Romero, asasinado en 1980 mentres celebraba misa.

Mesmo as súas inquietudes, de amplo espectro e diversidade temática, céntranse tamén nunha das súas grandes afeccións, o fútbol, xa que apareceron anotacións escritas por Benedetti sobre o libro «Os silencios do traveseiro», de José Ramón da Morena, dentro do exemplar da súa biblioteca.

Todos os breves manuscritos recompilados por CeMaB reflicten «o Benedetti lector» que despois envorcaba parte das reflexións xurdidas tras a lectura dos libros na súa propia creación literaria e, ao mesmo tempo, fálannos dos intereses literarios e culturais do momento e del mesmo, un poeta perfeccionista coa súa obra ao máximo e un intelectual comprometido coa súa época: defensor da liberdade de expresión, apoiou a revolución cubana de Fidel Castro como parte dunha utopía política e cultural.

O CeMaB está realizando agora a catalogación e dixitalización de todas estas anotacións do autor uruguaio sobre as obras destes literatos que forman parte da súa «viva» biblioteca co obxectivo de que sirvan de material de estudo para investigadoras e investigadores de España e outros países, unha tarefa que podería estar rematada nun ano e medio.

 

[Fonte: www.lavozdegalicia.es]