O gañador do premio Nadal: «Mostro o mellor da alma humana»

«O humor é un arma moito máis poderosa que o drama», asegura Alejandro Palomas, o autor de «Un amor» 

Un artigo de MIGUEL LORENCI 

«Vinte e catro horas. Unha familia. Unha voda. Todo vai ben. Unha chamada. Todo se torce. Unha noticia cae como a metralla e desbarátao todo». Así resume Alejandro Palomas (Barcelona, 1967) Un amor, novela gañadora do premio Nadal. «Non é autoficción sentimental; é literatura con emocións e sen apelidos», di abominando da etiquetas este autor de 15 libros, case todos con títulos curtos e tan directos como o seu estilo: Unha nai, Un fillo (Premio Nacional de Literatura Infantil e Xuvenil) ou Un can; un «oleiro das emocións», que fala de si mesmo en terceira persoa e vese como «un mestura de angelito e Mr. Spock». 

-¿É unha novela rosa, como cabe supor polo título?

-Para nada. Non son moi amigo desa cor. Non é dos meus. Gústame mesturar cores a paletazos. Canto menos espérascho hai un vermello. Pensas que se vai tinguir de rosa, e aparecen o negro ou o branco, que é a cor da respiración. O meu favorito. É un xogo con moitas cores. Aburrinme do branco e negro que daban a imaxe dun Alejandro Palomas moi covarde que non apostaba. Cumpridos os 50 o que máis me gusta é arriscar e pór moita cor.

-A familia, ¿paraíso ou inferno?

-Ambos. Son os alicerces da novela, como na vida, que se vive en branco e negro, sen arriscar, cando che dá medo. Todo o demais é elección e risco. Cando vives a familia como a min me gusta, é un deporte de alto risco. Cada familia ten o seu humor e o desta é peculiar surrealista e nada rosa. Hai moita emoción contida e non é de violín.

-Unha novela dunha intensidade «moi Pombas», di. Explíquese.

-Escribo novelas porque non atopo as que eu escribo. As que me gusta ler. O que non encontro no mercado fabrícoo eu. Un mundo Pombas no que traballo, ideo, vivo e escribo só. Facendo un xogo de palabras, Pombas é moi Juan Palomo da novela. Non se como definilo, pero reflíctese no que escribo. Nadal e Federer xogan con estilo propio. Pombas escribe con estilo Pombas. Un estilo que poucas veces acho noutros novelistas. Unha excepción é Esgota Kristof.

-Unha novela «para inxectarlla», dixo ao presentala.

-Si. A vida en vea. Un xute vital. Si gústache a vida, gustarache moitísimo. Son así en todo. Quero provocar voracidade no lector. Que queira quedar comigo e saber máis de Amalia e a familia que apareceu nunha nai, nun can e agora nun amor. A miña nai preguntoume que estaba a facer. Só souben dicirlle que estaba coa historia de amor máis bonita que lera nunca. Soa mal que o diga eu, pero é o que quixen escribir.

-¿O seu lector rirá ou chorará máis?

-Rirá moito máis. O máis difícil do mundo é facer rir. Facer chorar é moi fácil. Non ten secretos. Fago chorar a calquera en cinco minutos. Facer rir é máis complicado. O humor é un arma moito máis poderosa que o drama. No humor hai compromiso. Cando neses horribles programas de televisión preguntan á xente que quere da súa parella, mulleres e homes sempre din: «Que me faga rir». Non é casualidade. É un latexado inconsciente. O riso une para sempre. Si mantela, non se gasta nunca. O drama ten un punto de saturación. O sensor humano di basta ante o exceso de drama. Cando che ris sempre estás a apostar por ti. Por iso é tan complicado facer rir. Encántame facer rir na vida e na ficción. Sentir que teño ese poder que fai entregarse ao lector. E se que hai unha parte de perversión.

-No seu relato todo se torce un instante.

-Cando crees que controlas a situación, a vida xoga as súas cartas, como na novela. Os personaxes son moi reactivos. Reordénanse sen descanso para chegar a mostrar a súa mellor versión. O desafío era que a través da relación familiar chegasen a gustarse os uns aos outros. É unha aposta por mostrar o mellor lado da alma humana. Cústame facelo porque ás veces non creo moito nela. Pero ese era o reto.

-Autoficción sentimental. ¿Recoñécese na etiqueta?

-Non. Nin entendo ben que quere dicir. É tan antigo como a propia literatura. Natalia Ginzburg é autoficción pura. Ninguén di que faga autoficción sentimental e é o que fai, como Marta Sanz en Clavícula. Mellor non pór apelidos. Non existe ese xénero. Si pómoslle etiquetas, malo. Fago literatura.

-Velocidade narrativa, ¿está en márcaa Pombas e en «Un amor»?

-Transcorre en 24 horas. Son de distancias curtas. O núcleo é unha familia calquera, de poucos membros, nunha cidade calquera. Nai, dúas fillas, fillo e noiva. Non teño cabeza para moitos personaxes. Gústame imaxinar as situacións como algo teatral. Tardo catro meses na escritura física dunha novela, pero hai un traballo anterior. Colgáronme o sambenito de que as escribo nun mes. Tan imposible como falso. Non o dixen nunca.

[Imaxe: MARTA PEREZ/EFE - fonte: www.lavozdegalicia.es]