Sabi pas s’atz espiat au finestron lo debat deus onze candidats de l’eleccion presidenciala, mes jo, que nani. N’èi totun avut le rebomb per la telaranha qu’a seleccionat “çò que calèva reténguer” deus escambis entre los aspirants presidents.
Me soi atau assabentat de çò que la frasa qu’a mercat mès los esperits es la de Poton que declarèc de cap a Marion “Marine” Le Pen: “Quan sèm convocats a la polícia, nosautes, i vam, am pas nada immunitat obrèra …” Es estada largament relaiada suus hialats sociaus, plan mès que las autas. A trobat la formula que calèva.
Mes es pas d’aquò que volerí parlar. Volerí evocar un aute escambi, entre lo Jean-Luc Mélenchon e la medisha “Marine” Le Pen. Aquesta acabava de s’engorgar sus un camin eslurriu, lo de l’identitat. Los militants de las lengas saben plan quin dangèr representa lo Front National de cap a nòstes culturas, mes aquò los empacha pas de’s plaçar en defensors d’UNA cultura (una sola, la “francesa”, teorica, saunejada e que volon impausar) que dison amiaçada per las culturas estrangèras, musulmana en particular.
Cau estar candidata politica ende poder declarar aus Alsacians lor voler “tornar Alsàcia” en tot botar dens sa lista de promessas (aperada “programa” peus politicians) la supression de las regions … N’i a, totun, a Estrasborg, qu’an trucat de las mans quan ac digoc. Vai-t-e’n comprénguer quicòm …
E doncas la “Marine” (es son chafre) vòu véser lo retorn de las grèpias dens los ostaus de comuna au moment de Nadau. Sus aquò, lo Mélenchon enterveng, esmalit. Ça ditz que los Franceses a 60% an pas de religion e doncas “lor cau fóter la patz”.
Es pas la question. Çò que los dus candidats volon, es una lei nacionala aquò dessús. Vòu díser una uniformitat sus l’ensems de l’Estat.
E perqué pas demandar l’avís aus estatjants eths medishes de cada comuna? Vosautes ne volètz, una grèpia? Botatz-vos la. Ne volètz pas? Ne botatz pas. Lo sentit deu monde de cap a la grèpia pòt cambiar d’una persona a l’auta. N’i a qu’i veson pas qu’un sovénguer agradiu de lor temps de mainat quan d’autes i son atacats per rason religiosa o que son butat pr’aquò.
E se pòt cambiar d’una persona a l’auta, pòt tanben cambiar d’un país a l’aute. Lo rapòrt a la grèpia es pas lo medish en Alsàcia qu’au Biarn, que’n banlèga parisenca o qu’a Wallis e Futuna.
Un còp de mès, los candidats jacobins an clarament muishat que’s trufan de çò que lo monde pensan e volon impausar la medisha realitat a cada terrador. Viven dens una tor d’ivòri parisenca e espian lo demès de l’Estat de haut estant.
I a pas ren d’esperar de la filosofia jacobina, ni tanpauc de nat candidat d’aquesta eleccion. Lo quite Michel Onfray se n’es esmavut e eth, qu’es en contra de las lengas ditas “regionalas”, vòu “descolonizar las províncias”. Un bon programa per la debuta, quitament se los mots son pas causits de plan.
[Poblejat dins www.jornalet.com]
Sem comentários:
Enviar um comentário