 |
| Decrets de Gregòri IX, manuscrit de 1340 |
Lo 1r de junh de 1310, a París, èra cremada sul lenhièr Margarida Porette, una beguina que faguèt l’error de liurar son òbra a l’evesque de Chalon, Pierre de Latihy, que la qualifiquèt d’erètja. Son libre, Lo miralh de las armas simplas, escrich en forma de dialòg alegoric entre l’Amor e la Rason, foguèt la causa sa condemna.
Las armas que l’autora se i referís son las que son tocadas per Dieu, aquelas que, après o pèrdre tot, en elas es renascut l’amor divin. Mas aquela mistica femenina agradèt pas brica als inquisitors, que saupèron pas veire mai que d’eretgia dins los dialògs del libre.
Dins aquela epòca, los poders ensajavan de contrarotlar la pensada e las nòvas idèas. En aquel cas, la Glèisa Catolica decidiguèt de condemnar l’òbra e, per extension, totas las beguinas. Aital, lo Papa Clement V, al Concili de Viana del Dalfinat, en 1312, decreta que “son biais de vida deu èsser enebit definitivament e exclús de la Glèisa de Dieu”.
Mas en aqueles jorns, los libres, e mai s’èran contrarotlats, contunhavan d’èsser considerats un mecanisme de transmission de nòvas idèas e pensadas que poirián venir una menaça, e aquò atenh lo sieu ponch culminant quand l’imprimariá fa irrupcion en Euròpa. Per aquela rason, en 1559 se promulga l’Index librorum prohibitorum (L’indèx dels libres prïbits), que cobrís tot l’ensemble de la crestiantat catolica e que durarà fins en 1966.
Ça que la, uèi lo jorn, e malgrat qu’existisca pas mai aquel indèx, la censura de qualques libres contunha. La diferéncia es qu’ara pas i a cap de lista visibla ni un censor de la Glèisa Catolica qu’es a condemnar o a donar la permission eclesiastica per la siá aprobacion amb l’expression “nihil obstat” (“i a pas d’objeccion”), formula abreujada de “nihil obstat quominus imprimatur”, que vòl dire “cap d’empach per que siá estampada” e que podèm veire estampada dins los libres publicats abans 1966. Çò qu’arriba es qu’ara sabèm pas per qui son censurats ni perqué.
Als Estats Units, cada an, a la fin del mes de setembre, se celèbra la “setmana dels libres enebits”. Aquel eveniment, consagrat a promòure d’òbras que foguèron censuradas qualque còp, deven benlèu la clau per que de generacions futuras publiquen aqueles libres censurats, que sabèm pas s’ara o son.
De tot biais, uèi vòli exprimir la miá mai sincèra admiracion a Margarida Porette, escrivana e beguina, cremada viva sul lenhièr, victima del fanatisme religiós, per sa valor a defendre sas siás idèas e sa dignitat per pas flaquir davant l’injustícia. Amb son coratge mostrèt al Mond la mai pura esséncia d’aquelas femnas medievalas, liuras e revolucionàrias per lor epòca e que lèu lor consagrarai un article: “Beguinas e begards”.
A prepaus d’aquò… ignoram se l’autor de l’imatge çai jonch, del sègle XIV, foguèt condemnat pel tribunal de l’Inquisicion per dessenhar l’imatge d’un Jedi, 500 ans abans la primièra del longmetratge Star Wars. En tot cas, si que sabèm que la comanda del manuscrit la realizèt Gregòri IX a Ramon de Penyafort e se faguèt a Tolosa (Occitània). De la meteissa manièra que sabèm tanben que los autors dels imatges publicats fa qualques setmanas dins lo sit Facebook del roman Òc, e censurats per aquel mejan de difusion del sègle XXI, curiosament o foguèron pas pendent l’Edat Mejana.
Enfin... d’ironias de la censura.
Griselda Lozano
Aqueste article es adaptat del sit del roman Òc que fa difusion d’Occitània e de l’occitan pel public ispanofòn.
[Imatge: British Library - poblejat dins www.jornalet.com]
Sem comentários:
Enviar um comentário