Glotofobia? O proforafobia?

Escrich per Gerard Joan Barceló

Difusat pel sociolingüista provençal Philippe Blanchet, lo tèrme de glotofobia es de mòda. Entre las reaccions a l'accent (leugièrament) gascon del nòu primièr ministre francés al libre publicat pels jornalistas basco Jean-Michel Apathie e bearnés Michel Feltin-Palas, es vengut popular de parlar de las discriminacions que las patisson los portaires d'una manièra de parlar considerada coma non referenciala. Quitament lo tanben jornalista Jean-Jacques Bourdin, fa gaire, confessèt que per son caminament professional, aviá escafat l'accent cevenòl de sas enfança e adolescéncia. 

Pasmens, me permetretz, coma ellenista, de discutir la formacion del mot glotofobia. Se compren coma la paur, e doncas l'òdi consecutiu, de la lenga (γλῶττα). Òr, me desencusaretz mas de parlar una lenga amb una pronóncia non referenciala es pas parlar una autra lenga. Sèm consents qu'aquelas pronóncias s'explican sovent per una autra lenga, siá realitat encara parlada siá simple remembre transmés entre generacions: los divèrses accents occitans sabèm plan que sortisson de las divèrsas modalitats geograficas de la lenga nòstra. Tanben se poiriá dire qu'un òme coma Philippe Blanchet es en realitat glotofòb al sens etimologic del mot: passa d'efièch fòrça temps a atacar la lenga occitana, a ne negar l'unitat en volent tresmudar lo conflicte lingüistic vertadièr francés-occitan en un conflicte imaginari provençal-occitan; tot comptat e rebatut, ajuda a la supremacia de la lenga francesa, e es glotofòb contra la pròpria lenga que pretend d'aparar.

Al fons, çò que se denóncia es pas la glotofobia mas puslèu çò qu'apelariái ieu proforafobia, la fobia de la pronóncia (προφορά), del biais de parlar, de l'accent. Òc, es lo darrièr gra de l'uniformizacion lingüistica: sèm dins un estat qu'ataca non solament la diversitat de las lengas mas, dins la lenga oficiala, la diversitat dels dialèctes, e dins la forma de referéncia, la manièra de la prononciar. Fins a aquò va l'autoritarisme lingüistic francés. 

Totun, cresi ieu que lo problèma màger es pas la proforafobia mas la glotofobia vertadièra. Me gèina que de gents sián discriminadas perque semblan de "mal parlar", mas me gèina encara mai que tantes occitans pòscan pas accedir normalament a la lenga del país. 

Defendrem pas la diversitat dels accents sens defendre la diversitat de las lengas: avètz remarcat que se d'unes se trufan de l'accent "del Sud-Oèst" del cap de govèrn francés mentre que d'autres l'aparan, pauques dison que parla catalan? Que la defensa dels "accents" siá pas lo mejan d'amagar e legitimar l'etnocidi que ne sèm victimas los parlaires de las autras lengas que la de París!

[Poblejat dins www.jornalet.com]