Escrich per Joan-Marc Leclercq
Lo biaish dambe lo quau una hemna a lo dret o pas de’s vestir es quicòm de complicat. Quan disi “complicat”, aquò vòu díser que seguissen règlas que son de mau definir, a còps de mau comprénguer, e que càmbian segon lo lòc o l’epòca. Cada cultura a sas règlas pròpias e quan disi “cultura”, pòt cambiar tanben entre vosautes e vòste vesin d’una auta generacion.
Quan lo monde de paises equatoriaus d’America, d’Asia o d’Africa recebón la visita deus conquistadors blancs, s’assabentén de çò que vivèven dens lo Pecat pr’amor qu’amagavan pas las parts deu còs que la religion deus envasidors considerava coma vergonhosas.
Las règlas que definissen çò qu’una hemna a d’amagar (“o pas”, com se ditz ara) en çò nòste es doncas basat a la debuta sus la religion. Las estatuas grècas d’avant l’arribada deu cristianisme muishan clarament que la nuditat èra pas tan un tabó qu’aquò.
Uei lo dia, en çò nòste, una hemna se va cobrir per daubrir la pòrta au vesin, mes va muishar sas popas a un centenat de mascles tanben miei nuds sus una platja, e aquò dinc a l’endret invisible que servís de frontièra e au delà deu quau pòt quitament recéber un verbau per “atemptat a la pudor”. Aquesta frontièra es sia lo muret davant lo trepader au ras de la platja, sia la docha on lo monde se van quitar lo sable deus pès. La nuditat de las popas es acceptatda sus la platja, mes non pas se hè una camada de mès dens una palhòta, sus la medisha platja tanben, ende béver un cafeton.
Se pòt pensar tanben que las règlas de pudor en çò de la hemna son fixada per la libido deus mascles. Los Arabs e los Jusius jutjan lo peu provocador o “ahiscant”, los uns se botan un teishut sus cap, los autes … una perruca. Per contra, la dança deu vénter es autament mès suggestiva que nòstas danças tradicionalas, classica o populara.
E l’èst d’Euròpa, lo mascles muishan una calma absoluda per carrèras quan passa una gojata, una quita beutat e tanben pro denudada, se’s debana d’estiu. Una hemna dens un país eslau es fòrça respectada. En çò nòste, los gojats an tendéncia de lucar, a còps (per astre pas tròp sovent) de shiular o tanben d’estar “pesucs” en tot ahupar gojatas que passan.
Lo poton sus la gauta es pas una règla tròp espandida. Mon pair, qu’arribèc de Rijsel (Lilla) en Gasconha per la fin de las annadas 50, devoc aprénguer aquesta sciéncia delicata e s’enganèc mès d’un còp (Potonegèc lo factor, çò que hascoc se ríser la familha sancèra). Au nòrd d’Euròpa lo monde se saludan sòbriament e bracament quan se vesen au burèu de matin d’una capejadeta.
Una polonesa potoneja pas los òmis sus las gautas mes pòt potonejar sons amics d’enfància suus pòts (daubuns diserén “a la sovietica”) lo jorn de son maridatge, tota apelhada de blanc …
Las règlas relativas a la tenguda vestimentària d’un òmi son generalament fòrça mès simplas, mes pas totjorn. En Iran, considèran qu’un òmi en cauças cortas pòt ahiscar lo tesic d’una hemna e doncas les an interdit l’entrada deus estadis de butabala dinc a un assopliments recent d’ongan.
En çò nòste, una publicacion que muisharé la natura d’un mascle seré passibla de restriccions juridicas, mes non pas se s’agís d’una estatua antica qui muisharé exactament la medisha causa.
Se lo pertrèit de Gabrielle d’Estrées que teng entre sons dits la popeta de sa sòr (véser imatge) es conegut coma un gran classic de la pintrura de la Renaishença, ac podèm imaginar adara una tala scèna a la television entre duas animatoras?
D’aquiu l’importància, a l’ora de la mondializacion deus escambis, de conéisher de plan çò que’s pòt hèr e çò que’s pòt pas, comprénguer a l’avança la reaccion deus autes, se son pas de la medisha cultura, e sustot d’ac saber acceptar. Viatjar es solide la solucion mès bona end’aprénguer tot aquò.
Quan lo monde de paises equatoriaus d’America, d’Asia o d’Africa recebón la visita deus conquistadors blancs, s’assabentén de çò que vivèven dens lo Pecat pr’amor qu’amagavan pas las parts deu còs que la religion deus envasidors considerava coma vergonhosas.
Las règlas que definissen çò qu’una hemna a d’amagar (“o pas”, com se ditz ara) en çò nòste es doncas basat a la debuta sus la religion. Las estatuas grècas d’avant l’arribada deu cristianisme muishan clarament que la nuditat èra pas tan un tabó qu’aquò.
Uei lo dia, en çò nòste, una hemna se va cobrir per daubrir la pòrta au vesin, mes va muishar sas popas a un centenat de mascles tanben miei nuds sus una platja, e aquò dinc a l’endret invisible que servís de frontièra e au delà deu quau pòt quitament recéber un verbau per “atemptat a la pudor”. Aquesta frontièra es sia lo muret davant lo trepader au ras de la platja, sia la docha on lo monde se van quitar lo sable deus pès. La nuditat de las popas es acceptatda sus la platja, mes non pas se hè una camada de mès dens una palhòta, sus la medisha platja tanben, ende béver un cafeton.
Se pòt pensar tanben que las règlas de pudor en çò de la hemna son fixada per la libido deus mascles. Los Arabs e los Jusius jutjan lo peu provocador o “ahiscant”, los uns se botan un teishut sus cap, los autes … una perruca. Per contra, la dança deu vénter es autament mès suggestiva que nòstas danças tradicionalas, classica o populara.
E l’èst d’Euròpa, lo mascles muishan una calma absoluda per carrèras quan passa una gojata, una quita beutat e tanben pro denudada, se’s debana d’estiu. Una hemna dens un país eslau es fòrça respectada. En çò nòste, los gojats an tendéncia de lucar, a còps (per astre pas tròp sovent) de shiular o tanben d’estar “pesucs” en tot ahupar gojatas que passan.
Lo poton sus la gauta es pas una règla tròp espandida. Mon pair, qu’arribèc de Rijsel (Lilla) en Gasconha per la fin de las annadas 50, devoc aprénguer aquesta sciéncia delicata e s’enganèc mès d’un còp (Potonegèc lo factor, çò que hascoc se ríser la familha sancèra). Au nòrd d’Euròpa lo monde se saludan sòbriament e bracament quan se vesen au burèu de matin d’una capejadeta.
Una polonesa potoneja pas los òmis sus las gautas mes pòt potonejar sons amics d’enfància suus pòts (daubuns diserén “a la sovietica”) lo jorn de son maridatge, tota apelhada de blanc …
Las règlas relativas a la tenguda vestimentària d’un òmi son generalament fòrça mès simplas, mes pas totjorn. En Iran, considèran qu’un òmi en cauças cortas pòt ahiscar lo tesic d’una hemna e doncas les an interdit l’entrada deus estadis de butabala dinc a un assopliments recent d’ongan.
En çò nòste, una publicacion que muisharé la natura d’un mascle seré passibla de restriccions juridicas, mes non pas se s’agís d’una estatua antica qui muisharé exactament la medisha causa.
Se lo pertrèit de Gabrielle d’Estrées que teng entre sons dits la popeta de sa sòr (véser imatge) es conegut coma un gran classic de la pintrura de la Renaishença, ac podèm imaginar adara una tala scèna a la television entre duas animatoras?
D’aquiu l’importància, a l’ora de la mondializacion deus escambis, de conéisher de plan çò que’s pòt hèr e çò que’s pòt pas, comprénguer a l’avança la reaccion deus autes, se son pas de la medisha cultura, e sustot d’ac saber acceptar. Viatjar es solide la solucion mès bona end’aprénguer tot aquò.
[Poblejat dins www.jornalet.com]
Sem comentários:
Enviar um comentário