Norman Rockwell, a América real e irreal

O Memorial de Caen presenta por primeira vez en Europa as obras máis destacas do soado ilustrador estadounidense

Por ASUNCIÓN SERENA

O pintor estadounidense Norman Rockwell é un dos ilustradores máis soados do seu país. Durante medio século, os seus traballos foron portada do Saturday Evening Post, a revista que modelou a opinión da clase media americana durante décadas.

Agora, con motivo do 75.º aniversario do Desembarco e a visita de Donald Trump, o Memorial de Caen presenta por primeira vez en Europa as obras máis representativas de Rockwell, entre elas, as Catro liberdades e O Problema co que todos convivimos. En 1941, Franklin D. Roosevelt pronunciou un discurso insistindo na dimensión mundial da guerra que abrasaba Europa e cunha chamada a romper o isolacionismo dos Estados Unidos para defender os valores democráticos resumidos en catro liberdades: liberdade de expresión, liberdade de conciencia, liberdade de vivir ao abrigo da necesidade e liberdade de ser protexido.

Cando por fin entraron en guerra, e para convencer os americanos da necesidade de financiala, as autoridades recorreron aos cadros que Rockwell creara inspirado no discurso de Roosevelt. A iniciativa foi un éxito, a exposición itinerante converteuse no símbolo de unidade da nación, e contribuíu a recadar 130 millóns de dólares.

REPRESENTACIÓN AMABLE

Ás Catro Liberdades seguirían moitas outras obras sobre a guerra, pero que en ningún momento reflicten a dureza da vida no campo de batalla nin os dramas vividos polas familias dos soldados. «Rockwell foi moi criticado por esa representación amable -afirma Stéphane Grimaldi, director do Memorial de Caen-, non fala nos seus cadros das feridas, nin da morte, nin do combate ». Por exemplo, prefire representar a volta a casa dun soldado, no seu cuarto de neno, sorrindo ante o espello ao ver que o traxe se lle quedou pequeno. «Foi moi criticado por esa amabilidade», asegura Grimaldi.

O artista tivo que esperar o final do seu contrato co Saturday Evening Post para pintar a realidade da sociedade do seu país cunha mirada máis xornalística. «Teño unhas ganas tolas de pintar temas contemporáneos», comentou Rockwell en 1966. Esta época constitúe a segunda parte da exposición.

As imaxes «son máis graves porque aborda os temas sociais, políticos e raciais», comenta o director do Memorial de Caen, que destaca dous cadros deste período: O dereito a saber e O problema que nos concirne a todos. O primeiro fala dos interrogantes da sociedade americana fronte á acción do goberno na guerra de Vietnam, e o segundo, do drama racial encarnado nunha nena de seis anos.

A protagonista é Ruby Bridges, a primeira nena negra que entrou nun colexio reservado para os brancos en 1960, a pesar de que o tribunal supremo declarara inconstitucional a segregación nos colexios públicos americanos en 1954.

A inocencia e dignidade de Ruby Bridge, vestida de branco, contrasta coa presenza dos catro axentes federais que a escoltan e a violencia dos insultos racistas sobre a parede de fondo. Na exposición tamén se poden contemplar as cartas de apoio ou de insulto que Norman Rockwell recibiu tras a publicación da súa obra.

[Imaxe: Norman Rockwell Museum - fonte: www.lavozdegalicia.es]