Icona definitiva de éra pop, brillou especialmente na música e a moda. Onte falecía aos 80 anos
Escrito por JAVIER BECERRA
A canción que inmediatamente soou en canto transcendeu a morte de Françoise Hardy foi Tous lles garçons et lles filles. Quen o diría en 1962, cando se asomou á pasarela pop con 17 anos. Non estaba pensada para triunfar. Aquel himno definitivo do yeyé francés saíu escondido na cara B do seu primeiro EP Oh Oh Chéri. A discográfica Vogue considerouno demasiado taciturno. Pero a beleza da peza mostrouse teimuda e serpeou a decisión. Ocorreu en televisión durante a noite electoral do 28 de outubro. Francia agardaba os resultados da elección do presidente da República —que volvería gañar Charles de Gaulle—, cando Hardy apareceu nas pantallas e interpretou esa composición supostamente perdedora. Encandeou ao país do mesmo xeito que o facían os mozos que protagonizan a letra do tema («van namorados sen medo ao mañá»). Empezaba o mito da cantante que puxo voz á melancolía francesa.
Non cabe culpar só á editorial pola súa falta de visión comercial e artística.
A propia Françoise Hardy tampouco o percibía como o fito definitivo que foi.
Nin sequera a posteriori. Co tempo, opinou dela que non era especialmente brillante:
«É moi primaria musicalmente. Foi o meu primeiro disco». Miles e miles de
persoas leváronlle a contraria durante estes 62 anos a unha muller que, na súa
autopercepción, mostraba eses paradoxos. Por exemplo, namorou a miles —entre
eles, Mick Jagger, David Bowie e Bob Dylan—, pero acabou casándose con
Jacques Dutronc, un infiel
patolóxico que a martirizou. Ela soportábao con amargura. «A idea de
compartilo esnaquizábame, deixalo posiblemente destruiríame aínda máis»,
escribiu nas súas memorias a artista, que nin sequera era consciente da
dimensión do seu atractivo. «Era belísima, e non o sabía. Dáballe igual… Nunca
se deu conta do guapa que era», explicaba Jean-Marie Périer, autor dalgunhas
das súas imaxes máis icónicas, nunha entrevista en ¡Ola!.
As biografías atribúen ese carácter apocado ás circunstancias que rodearon a súa infancia e mocidade. «Crecín entre unha nai que me valoraba en exceso, porque non tiña a ninguén máis que a min, e unha avoa que era todo o contrario: non deixaba de dicirme que era moi fea e que remataría soa», relatou Hardy. O cadro completábao un pai homosexual e xeralmente ausente. E unha irmá que sufría esquizofrenia. Nese fogar entrou unha guitarra como agasallo por superar o bacharel. Con ela empezou a compor rodeada dos temas Charles Trenet, Paul Anka, Everly Brothers e Cliff Richard que escoitaba en Radio Luxemburgo.
París xa empezara a deixar de ser a capital cultural do mundo. Europa sentíase fascinada pola moza América, e en Inglaterra xerminaba o que ía ser a gran explosión pop, unha vez que The Beatles lanzasen o seu primeiro single en outubro de 1962. Aínda pisando territorio francés, a industria do disco gala abrazábase a esa música pensada para unha nova clase social chamada mocidade, creada polos que naceron durante a Segunda Guerra Mundial e floreceron como adolescentes cando todo aquilo era un lastre vital do que desprenderse. Supostamente, pedían cancións vibrantes, luminosas e pegadizas como as que ofrecerían as pizpiretas Sylvie Vartan e France Gall. Pero con Françoise Hardy todo resultaba diferente. Miraba ao anglosaxón, si. Pero xurdía dun modo menos rimbombante. Con ton sereno e a elegancia natural de quen naceu cun don que se desprega con lixeireza, converteuse en espello de miles de adolescentes conectados cos tormentos, as dúbidas e inseguridades dese imprevisible capricho chamado amor. Cantáballo unha alma xemelga. «Crecín coa convicción de ser máis fea que a media, e por iso cultivaba uns complexos dos que nunca logrei desprenderme», aseguraba ela.
París xa empezara a deixar de ser a capital cultural do mundo. Europa sentíase fascinada pola moza América, e en Inglaterra xerminaba o que ía ser a gran explosión pop, unha vez que The Beatles lanzasen o seu primeiro single en outubro de 1962. Aínda pisando territorio francés, a industria do disco gala abrazábase a esa música pensada para unha nova clase social chamada mocidade, creada polos que naceron durante a Segunda Guerra Mundial e floreceron como adolescentes cando todo aquilo era un lastre vital do que desprenderse. Supostamente, pedían cancións vibrantes, luminosas e pegadizas como as que ofrecerían as pizpiretas Sylvie Vartan e France Gall. Pero con Françoise Hardy todo resultaba diferente. Miraba ao anglosaxón, si. Pero xurdía dun modo menos rimbombante. Con ton sereno e a elegancia natural de quen naceu cun don que se desprega con lixeireza, converteuse en espello de miles de adolescentes conectados cos tormentos, as dúbidas e inseguridades dese imprevisible capricho chamado amor. Cantáballo unha alma xemelga. «Crecín coa convicción de ser máis fea que a media, e por iso cultivaba uns complexos dos que nunca logrei desprenderme», aseguraba ela.
Aquela muller liderou a música gala durante os sesenta e converteuse nunha figura internacional. En 1963 participou no festival Eurovisión. En 1964 gravou en Londres en inglés. En 1965 logrou coarse en Nova York e encandear a Alemaña coas súas versións traducidas ao idioma xermano. En 1966 estivo no festival de San Remo. E en 1968 decidiu baixar dos escenarios, un lugar onde nunca chegou a estar cómoda, presa da inquedanza. Sen sabelo aínda, estaba dando un paso a unha etapa máis madura, que acollería as súas cimas artísticas.
En 1970 uniuse á guitarrista brasileira Tuca, con quen gravou A question (1971), unha xoia que fracasou comercialmente no seu momento, pero que foi encomiada polas críticas e reivindicada por multitude de artistas posteriores, desde Belle & Sebastian a Carla Bruni. Outro álbum crave desa década é Message Personnel (1973), onde colabora Serge Gainsbourg e desprende unha atmosfera cinematográfica. Nese sentido, hai que citar as súas incursións no cine, con pequenos papeis en filmes como What's New Pussycat (1965) de Clive Donner, Masculine, Femenine (1966) de Jean-Luc Godard e Grand Prix (1966) de John Frankenheime. Así mesmo, tivo relación coa moda e deseñadores como Paco Rabanne e Yves Saint Laurent, sendo portada de numerosas revistas.
En 2018 publicou Personne d'autre, unha despedida consciente. «Mañá todo estará ben, todo estará lonxe / Alí, ao final, cando me faga ao mar», cantaba nel, anticipando o fin que a noite do luns confirmaba o seu fillo, Thomas Dutronc. Tiña 80 anos.
Símbolo da loita pola legalización da eutanasia
Françoise Hardy foi diagnosticada de cancro linfático no ano 2004. Conseguiu superalo e, coma se tratásese dun aviso divino, embarcouse nunha produción musical e literaria sen pausa. No ano 2015 sufriu unha caída fatal. Permaneceu en coma durante varios días. Os médicos pensaron que non se ía espertar xamais, pero fíxoo. Iso si, quedou moi afectada a nivel de saúde. Xa no 2019, confirmou que sufría outro cancro, neste caso de larinxe. As secuelas do tratamento foron terribles.
Explicounas nunha entrevista na revista Femme Actualle: «Podrecéronme a vida durante dous anos e debilitáronme cada vez máis pola ausencia de saliva, a falta de irrigación da zona otorrinolaringolóxica, sequidade xeral e hemorraxias nasais, e outros problemas. Tamén se produciu unha disfunción tiroidea. En canto ao tímpano e as secrecións da otitis serosa, quedei xorda. O meu sufrimento físico xa foi tan terrible que teño medo de que a morte me obrigue a pasar por un sufrimento físico maior».
Por iso deu un paso á fronte e pediu a Emmanuel Macron a aprobación dunha lei de eutanasia que contemplase casos como o seu. En decembro publicou no diario A Tribune unha carta aberta dirixida ao presidente, onde lembraba como morreu a súa nai, que sufría a enfermidade de Charcot: «Grazas a dous médicos comprensivos e valentes, a miña nai non tivo que chegar ao final dunha enfermidade incurable e insoportable. quedei nunha clínica oncolóxica, e estaba nunha planta onde só había pacientes con cancro, moitos dos cales estaban na súa segunda ou terceira recorrencia e non podían soportalo máis. Todos lamentaron que non se legalizase a eutanasia, porque eran conscientes de sufrir innecesariamente».
Sem comentários:
Enviar um comentário