Los noms e la reforma regionala francesa

Escrich per Marçal Girbau

Passat ièr lo President de la Republica Francesa, François Hollande, anoncièt amb totas las onors d’aires monarquics la siá proposicion de reorganizacion de las regions francesas. Non intrarem dins lo debat de se nos cal 12, 14, 16 o 10 regions. Non intrarem dins lo debat de se Bretanha deuriá èsser estada reünificada. Non intrarem dins lo debat de s’Occitània deuriá èsser venguda una sola region. Tanpauc de se las encara actualas Aquitània, Miègjorn-Pirenèus e Lengadòc deurián aver bastit una region ensems. Non. Uèi, que parlarem concrètament de la proposicion del President e de l’enjòc que me sembla qu’ara tomba suls ciutadans de Tolosa, Montpelhièr, Narbona, Aush, Perpinhan, etc.

Dempuèi dimars los mèdias franceses, e plan especialament los mèdias que podriam sonar miegjornals, an començat d’especular a prepaus d’aquesta nòva region que sembla que naisserà de la soma de Miègjorn-Pirenèus e Lengadòc-Rossilhon. E, solide, dins aquestas especulacions, apareis una question qu’ara sembla capitala als uèlhs dels unes e dels autres: cossí sonar aquesta nòva region? De jornalistas, de publicistas, de politics, d’intellectuals e quitament de pòetas e escrivans coma Ives Roqueta, an exprimit lo sieu punt de vista suls mèdias franceses. Roqueta, per exemple, ièr prepausava qu’aquesta nòva region se deviá sonarToulousie. Imaginam qu’es la soma francesa de Tolosa e Occitània, çò qu’en occitan deuriá donar —dedusissi— Tolosia –amb l’accent sus la segonda o..? Efectivament, plan poetic. D’autres, an prepausat de noms coma Occitanie, Pyrénées-Lengadoc, Midi-Lengadoc, e, çò pièger, Midi. Foguèt Didier Solé, de l’Agéncia de publicitat Darwin & Co, qu’aguèt l’espectaclosa e sobirana idèa de nos far sonar Midi. Çò mai interessant, totun, foguèt de legir los arguments d’aqueste publicista per l’opcion miegjornala:

“Je choisirai Midi. Midi, ça sonne rugby et cigales, ça sonne méridional. Un habitant du Midi c’est un méridional, qu’il soit Perpignanais, Castrais, Narbonnais, Biterrois, Montalbanais ou Tarbais… La Région Midi! Ce Midi qui symbolise la rencontre du troubadour et de la vigneronne, de l’aéronautique et de la médecine, des technologies de pointe et de l’art de vivre…”

Pensi francament que manquèt de mencionar lo caçolet e las gabarras del canal.

Mas al delà d’aquestas manifestacions de folclorisme aberrant, quin nom per aquesta nòva region? Quin nom per amassar de territòris talament diferents coma Armanhac, Rosselhon, Bigòrra, País de Foish, Tolosa o Montpelhièr? Soi segur dels noms que nos cal refusar automaticament. Occitània, per exemple, non o podèm acceptar perque s’o acceptam voldrà dire que çò de mai que uèi consideram Occitània —coma la Gasconha, lo Lemosin, Provença, etc.— non son pus Occitània. Non podèm acceptar Midi, per amor que totes sabèm pro ben que se i a un Midi, vòl dire que i a un nòrd, un èst, un oèst e... solide, un centre. Un centre qu’es lor centre, non pas lo nòstre. E pensi que deuriam evitar los noms compòstes de la mena de Lengadòc-Rosselhon, Miègjorn–Pirenèus, etc. La rason es simpla: aquestes noms son tròp pesucs, antinaturals e non permeton de bastir identitat. Es a dire, uèi i a qualqu’un que se sentisca lengadòc-rosselhonés? Lo me presentaretz.

Pensi que nos cal un nom clar, istoric, enrasigat, pròpri e sobiran. Es per aquò que, malgrat lo fait que dialectalament non siá completament precís —amb de territòris gascons de dins—, malgrat qu’avèm tanben Catalonha del Nòrd; segurament, de totes los noms possibles, lo que me sembla mens marrit es Lengadòc. Lengadòc amassa lo caractèr istoric, pròpri, enrasigat, clar e sobiran. Region Lengadòc. Òc, Lengadòc. Que vòl dire qu’aquí parlam una autra lenga, que non es pas la francesa. Perqué non?

[Image: Jean-Louis Zimmermann - poblejat dins www.jornalet.com]