Shkid, unha república imaxinaria contra o horror nazi

Os nenos do campo de concentración de Terezín constituíron o seu propio goberno e crearon unha revista para evadirse do día a día 

Por Ágatha De Santos

Fernando Cortizo, con Robert Jan van Pel en Auschwitz.

"Shkid" é o título da nova longametraxe de animación de Fernando Cortizo, director de Ou "Apóstolo", premiado con seis premios Mestre Mateo e que estivo nomeado ao Goya e preselecccionado para os Óscar. O realizador galego toma o título dunha república, secreta e ficticia, declarada no mesmo corazón do horror nazi. Os seus cidadáns eran os nenos do barracón número L 417 do campo de concentración de Terezín, na República Checa. Dos 15.000 nenos que habitaron este barracón, apenas sobreviviron cen. 

Para esquecerse da fame, o frío, o desarraigamento familiar-os seus parentes maiores de 15 anos estaban confinados noutros barracóns ou foran enviados a campos de exterminio como o de Auschwitz-, o traballo extenuante e o medo, estes pequenos idearon un país imaxinario, que chamaron "República de Shkid", na que se axudaban uns a outros no día a día, e publicaron a súa propia revista, "Vedem". "Nela, falaban do seu día a día, dos seus medos e esperanzas, escribían poemas e debuxaban do que querían, nun impresionante exercicio de liberdade e de creatividade", explica o director da longametraxe, apoiado pola produtora Armar Media e para o que iniciou unha campaña de micromecenado en Verkami. 

Moitos destes textos e debuxos perviviron á II Guerra Mundial e viron a luz a finais dos anos sesenta nun libro. Cortizo empregaraos agora para representar a historia destes nenos neste novo proxecto. "A cinta contará a historia de todos os nenos do campo de concentración a través dos seus escritos e os seus debuxos", explica. 

Terezín, unha antiga fortaleza do século XVIII con capacidade para 7.000 persoas, chegou a albergar en 1942 a 53.000. Con todo, o exército nazi tivo a destreza de convertelo nun estudio para mostrar ao mundo que os xudeus eran respectados. Así, en xuño de 1944, tras varias solicitudes internacionais, permitiron a entrada ás instalacións da Cruz Vermella, para o que os seus responsables acabaron co problema do apiñamento deportando por centos de presos, sanearon as zonas por onde pasarían os representantes da ONG, rodaron unha película mostrando as boas condicións do campo e montaron varias actividades culturais, entre estas, a ópera Brundibár, composta por Hans Krasa, e que se representou máis de 50 veces no campo. Precisamente a representación desta peza en Santiago en 2016, á que asistiu a sobrevivente Dagmar Lieblová, foi o que puxo a Cortizo na pista dos nenos de Terazín. "Pareceume incrible o pouco coñecido que era e logo tamén que a Cruz Vermella fixese a vista gorda e redactase un informe positivo que condenou aos prisioneiros porque, a partir de entón, intensificáronse as deportacións e comezou o exterminio. Creo que agora, co drama dos refuxiados sirios, é o momento de lembrar este horror para que non se repita, e creo que a animación é a mellor vía para chegar ao público, e en especial aos máis novos", di. 

O proxecto complétase cun documental, que recolle os testemuños da Doris Grozdanovicova, unha das sobreviventes do campo; Robert Jan Van Pelt, o máximo experto mundial sobre Auschwitz, e Michael Barembam, creador xunto a Steven Spielberg da Shoa Fundation, o maior arquivo audiovisual do mundo sobre o Holocausto, con quen Cortizo se entrevistou para coñecer a realidade dos "nenos da república de Shkid".

[Fonte: www.farodevigo.es]